Zoals in de Tweede Intifada
De gebeurtenissen van vorige week doen Mary en mij zeer herinneren aan de tweede Intifada. Steden en dorpen zijn afgesloten, belegerd. Palestijnse sociale media geven voortdurend updates: welke wegen zijn afgesloten door het leger, welke zijn geblokkeerd door kolonisten, waar kan nog worden gereden?
Mensen in Nabloes staan vijf uur in de rij bij een controlepost. Het vluchtelingenkamp Shofat ten noorden van Oost-Jeruzalem, met ruim 100.000 inwoners, is een week lang volledig afgesloten. Ze kunnen niet naar werk of studie of om ander dringende redenen het kamp uit, zolang het Israëlische leger op zoek is naar een militant die een soldaat had doodgeschoten.
De sociale media zijn platforms van communicatie, solidariteit en oppositie. Yara laat me een video zien waarin mannen in Shofat hun hoofdhaar afscheren zodat iedereen lijkt op de militant en soldaten hem niet kunnen identificeren.
Het verschil met de tweede Intifada, behalve de rol van de sociale media, is vooral de invloed van de kolonisten. Hun aantal is in twee decennia aanzienlijk toegenomen. Bijna 700.000 kolonisten wonen in nederzettingen verspreid over bezet Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever. Dat was in 2000, geloof ik, iets meer dan 400.000.
Veel kolonisten nemen een houding aan die agressiever is dan ooit tevoren. Hier is een lijst van gewelddadige incidenten van de Palestijnse en Israëlische pers in het Nablous-gebied in het noorden van de Westelijke Jordaanoever, waar vorige week het middelpunt van botsingen en schietpartijen was.
Een Palestijnse man raakte gewond nadat hij werd aangevallen door kolonisten in de buitenwijk Hawara. Kolonisten drongen een supermarkt binnen en vielen de eigenaar aan met pepperspray. Ze staken barakken in brand die werd gebruikt voor pluimvee en een pluimveetransportwagen van een Palestijnse inwoner in Qasra ten zuiden van Nablous. Ook werden elektriciteitspalen in brand gestoken. En nu, met het olijvenplukseizoen in aantocht, steken sommigen olijfbomen in brand, of kappen bomen om en halen de vruchten weg.
Het Israëlische leger, waaronder veel kolonisten, ook onder de bevelhebbers, is niet geneigd de leiders van de kolonisten voor het hoofd te stoten, ook al vanwege de aanstaande Israëlische verkiezingen begin november.
De steun voor kolonisten is in Israël door de jaren heen gegroeid. Onder de jongere Joods-Israëlische generatie en vooral onder de groeiende religieuze zionistische beweging is er een tendens om mee te gaan met nationalistisch rechts en extreemrechts.
De Britse krant The Guardian vermeldt dat de Israëlische rockster Aviv Geffen, ooit een bekende performer bij demonstraties van Peace Now in de jaren 80 en 90, zich nu verontschuldigt voor zijn eerdere opvattingen tijdens een recent concert in een nederzetting waar hij de kolonisten zijn " broeders" noemde.
Kolonisten nemen het initiatief, gesterkt door hun aantal en de maatschappelijke steun en bescherming van het Israëlische leger. Bij een controlepost tussen Nablous en de voorstad Hawara stond vorige week het verkeer stil. Hoewel soldaten zeiden dat auto's konden passeren nadat ze waren geïnspecteerd, deed niemand dat. De weg was de afgelopen weken elke ochtend geblokkeerd door kolonisten die vervolgens op sociale media schreven over hun succes bij het afsluiten van de stad.
Ze komen ook dorpen binnen. Volgens Haaretz vielen vier gemaskerde kolonisten dinsdagavond een bakkerij in het dorp Hawara binnen en vielen de eigenaar aan. Hij zei dat ze hem opdracht hadden gegeven de bakkerij te sluiten na pepperspray in zijn ogen en die van twee van zijn medewerkers te hebben gespoten. "Er gebeuren hier veel van dat soort dingen, maar dit is de eerste keer dat ze echt naar binnen durfden te komen", zei hij.
In het dorp Sinjil, in de buurt van Ramallah, gooiden Israëlische kolonisten stenen naar auto's en naar drie huizen bij de ingang van het dorp. De burgemeester zei dat mensen op dat moment in die huizen sliepen, en een van de stenen brak een slaapkamerraam. "Soldaten waren aanwezig bij de ingang van het dorp, waar ze altijd zijn, maar zodra de kolonisten arriveerden, verdwenen ze", zei hij.
Kolonisten krijgen bescherming en niet alleen in Hebron, waar een aantal micronederzettingen zich in het stadscentrum bevinden. Het leger versterktee zijn inzet met twee en een half bataljon tijdens de Joodse herfstfeestdagen van Sukkot, om marsen te beschermen die door kolonisten op de Westelijke Jordaanoever waren georganiseerd. In Nabloes gingen vorige week tientallen religieuze kolonisten onder bescherming van het Israëlische leger naar het graf van Jozef, een heilige plaats niet ver van het stadscentrum. Volgens Palestijnse rapporten werden de Joodse kolonisten-gelovigen zelfs in militaire voertuigen naar de stad geëscorteerd.
Een nieuwe Palestijnse militante organisatie, het Hol van de Leeuw, is onlangs actief geworden in het Nablus-gebied. Hun verklaarde doel is om op soldaten te schieten wanneer ze de stad binnenkomen of joodse kolonisten bij het graf van Jozef beschermen. Het vormt zelfs een lokale politieke en militaire bedreiging voor de Palestijnse Autoriteit.
Er kan straks nog meer aankomen. De ultrarechtse parlementarier Itamar Ben-Gvir uit een nederzetting in Hebron, op het moment goed bevriend met oppositieleider Netanyahu die hem deel wil uit laten maken van een nationalistische ultrarechtse coalitie, is de nieuwe fascistische hoop van veel kolonisten.
In de wijk Sheikh Jarrah in Oost-Jeruzalem, waar zoals in Nabloes, Bethlehem en Hebron een heilige plaats een trekpleister voor de kolonisten is, schreeuwen mensen provocerend naar de Palestijnse inwoners: "Wacht maar tot Ben-Gvir in de regering komt."
Afgelopen donderdag in hetzelfde Sheikh Jarrah trok Ben Gvir een pistool en riep: "Als zij [Palestijnen] stenen gooien, schiet ze dan neer." In navolging van de eerdere Meir Kahane, is het verklaarde doel van Ben Gvir de "transfer" of verdrijving van Palestijnen als ze niet onder Israëlische suprematie willen leven.
Toine van Teeffelen
16-10-2022